Adam Wroński

Adam Wroński – Z mego pamiętnika: walce na fortepian: op. 130;  Kraków: S. A. Krzyżanowski (po 1892) [Wien : Musikaliendruckerei v. Jos. Eberle & Co.] / domena publiczna; źródło: Biblioteka Narodowa (Polona)

UTWORY KAMERALNE

UTWORY NA FORTEPIAN

(1850/51 – 17.12.1915) skrzypek, dyrygent i kompozytor urodzony w Krakowie, zmarły w Krynicy. Kształcił się w Szkole Śpiewu i Muzyki Instytutu Technicznego w Krakowie. Gry na skrzypcach uczył go I. Wójcikiewicz, gry na instrumentach dętych i teorii muzyki – Piotr Studziński, a gry na fortepianie – Julius Blaschke. Następnie kontynuował naukę w Wiedniu.

Karierę dyrygencką rozpoczął już podczas służby w wojsku, prowadząc orkiestrę i grając w niej na skrzypcach. Orkiestrą wojskową dyrygował także po opuszczeniu wojska. Działał bardzo prężnie, rozwijając zespół i nawiązując współpracę z teatrem i Towarzystwem Muzycznym w Krakowie. Zmysłem organizacyjnym wykazał się tworząc, z pomysłu Władysława Żeleńskiego, nową orkiestrę w Krakowie. Kolejnymi zespołami, którymi dyrygował były: orkiestra Teatru Miejskiego we Lwowie oraz orkiestra zdrojowa w Krynicy, dla której sam skomponował dużą liczbę utworów i która współpracowała z artystami wysokiej klasy z ośrodków takich jak Berlin czy Wiedeń. W swojej karierze obejmował także stanowiska zarządcze: był dyrektorem Towarzystwa Muzycznego im. Stanisława Moniuszki, gdzie długo starał się o zbudowanie orkiestry, szkoły muzycznej Towarzystwa Muzycznego w Samborze, a także szkoły Towarzystwa Przyjaciół Muzyki „Harmonia”. Dodatkową działalnością Wrońskiego była pedagogika, którą zajmował się przez całe życie. Nauczał między innymi we wspomnianym Towarzystwie Muzycznym im. S. Moniuszki. Karierę skrzypka rozwijał występując w Krakowie w zespołach kameralnych z takimi muzykami jak Józef Adamowski czy Marcelina Czartoryska.

W twórczości kompozytorskiej Wrońskiego najliczniejsze grupy to dzieła fortepianowe i sceniczne. Wśród tych pierwszych znaleźć można miniatury taneczne, takie jak kadryl, polonez czy walc oraz nietaneczne. Dzieła sceniczne to ok. 20 wodewilów. Dodatkowo tworzył uwertury i fantazje orkiestrowe, utwory kameralne, pieśni do słów poetów polskich oraz opracowania na fortepian, jednak liczba tych kompozycji jest niewielka. Wiele utworów określić można jako koncertową muzykę taneczną.

W kompozycjach Wrońskiego pobrzmiewają inspiracje muzyką wiedeńską, na co wskazuje wzorowanie się na klasycznej formie walca wiedeńskiego, czy też korzystanie ze znanych tytułów austriackich utworów. Ze względu na te tendencje określano go, tak jak Leopolda Lewandowskiego i Fabiana Tymolskiego, polskim Straussem.

Źródło biogramu: Chmara-Żaczkiewicz Barbara, Wroński Adam, w: Encyklopedia muzyczna PWM, Dziębowska Elżbieta (red.), t. 12, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2012, s. 271, opracował Antoni Szymański.