A A
Międzynarodowy Konkurs Muzyki Polskiej im. Stanisława Moniuszki w Rzeszowie / 20 – 27 września 2019

Teodor Leszetycki

Quatre morceaux pour piano: op. 36; par Théodore Leschetizky; Hambourg: D. Rather (ca. 1890) / domena publiczna; źródło: Biblioteka Narodowa (Polona)

 

 

 
 
UTWORY KAMERALNE
UTWORY NA FORTEPIAN

 

(22.06.1830 – 14.11.1915) pianista, pedagog i kompozytor urodzony w Łańcucie, zmarły w Dreźnie. Początkowo uczył się pod kierunkiem swojego ojca, Józefa Leszetyckiego, nauczyciela muzyki w majątku hrabiego Alfreda Potockiego.

Po raz pierwszy wystąpił publicznie we Lwowie w 1839, wykonując Concertino C-dur op. 78 Carla Czernego z towarzyszeniem miejscowej orkiestry, prowadzonej przez syna Wolfganga Amadeusza Mozarta - Franciszka Ksawerego. W 1841, wraz z rodziną, wyjechał do Wiednia, gdzie kontynuował naukę gry na fortepianie u Carla Czernego i uczył się kompozycji pod kierunkiem Simona Sechtera. W wieku 15 lat rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie Wiedeńskim. Już wówczas udzielał lekcji gry na fortepianie pannom z wiedeńskich domów. W 1852 wyjechał do Petersburga - najpierw objął funkcję Concertmastera na dworze Wielkiej Księżnej Heleny Pawłowej, następnie był inspektorem muzycznym w Instytucie Solnym i uczył gry na fortepianie dziewczęta z kół arystokracji rosyjskiej, a w 1862 objął klasę fortepianu w tamtejszym Konserwatorium. Mimo absorbującej pracy pedagogicznej odbywał podróże artystyczne do Rosji, Polski, Niemczech i Anglii - koncertował jako pianista (zyskując sławę znakomitego interpretatora dzieł Ludwiga van Beethovena), dyrygent i kameralista, który partnerował Henrykowi Wieniawskiemu, Leopoldowi Auerowi, Pablo Sarasatemu i Eugène Ysaÿemu. Po powrocie do Wiednia w 1878 poświęcił się prywatnemu nauczaniu i komponowaniu, brał też aktywny udział w życiu muzycznym. Po raz ostatni wystąpił na koncercie w 1887 we Frankfurcie nad Menem - wykonał wówczas 5. Koncert fortepianowy Es-dur Beethovena.

Teodor Leszetycki uczył gry na fortepianie opierając się na zmodyfikowanej przez siebie szkole Carla Czernego. Wykształcił całą plejadę pianistów, do których należeli m.in.: Wincenty Adamowski, Aleksander Braiłowski, Ryszard Byk, Antoni Dobkiewicz, Bolesław Domaniewski, Seweryn Eisenberger, Ignacy Friedman, Osip Gabriłowicz, Wojciech Gawroński, Alfred Grüenfeld, Mark Hamburg, Mieczysław Horszowski, Katarzyna Jaczynowska, Franciszek Łukasiewicz, Henryk Melcer, Benno Moiseiwitsch, Helena Morsztyn, Elly Ney, Ignacy Jan Paderewski, Włodzimierz Pachulski, August Radwan, Artur Schnabel, Paulina Szalitówna, Józef Śliwiński, Ignacy Tiegerman, Paul Wittgenstein.

Jego twórczość kompozytorska obejmuje ponad 50 utworów (dokładna liczba nie jest znana, gdyż część utworów nadal pozostaje w rękopisach), m.in. opery - Bracia Marco (Die Brüder von Marco) i Pierwsza zmarszczka (Die erste Falte) oraz Koncert fortepianowy c-moll op. 9. Ponadto skomponował kilkaset miniatur fortepianowych (etiudy, mazurki, impromtus, morceaux, preludia, arabeski, nokturny), często zestawianych w cykle.Zachowały się jego nagrania pianolowe (mechaniczne), zawierające Nokturn Des-dur op. 27 nr 1 i Polonez B-dur op. 71 nr 2 Fryderyka Chopina, Fantazję c-moll Wolfganga Amadeusa Mozarta oraz utwory Léo Delibesa, Stephena Hellera i kilka utworów własnych. Odnalezione zostało także nagranie, utrwalone na cylindrze Edisona, z głosem Leszetyckiego (Wiedeń, 17 stycznia 1907), wygłaszającego po niemiecku swoje credo artystyczne:

"Nie ma życia bez sztuki, ani sztuki beż życia. Nie podbiję serc ludzi tylko gamami i szybkimi tercjami, lecz szlachetnym śpiewem, czystym i mocnym, delikatnie i cicho. Nie gamami i tercjami podbija się serca ludzkie, lecz pięknem pieśni, głębią uczucia i szlachetnością tonu".

 

 

Źródła biogramu: www.culture.pl, Małgorzata Kosińska, Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, październik 2007.

 


ORGANIZATOR
WSPÓŁORGANIZATOR
PATRONAT NARODOWY PREZYDENTA RP
PATRONAT NARODOWY
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ ANDRZEJA DUDY
W STULECIE ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOSCI
PARTNERZY
PATRONI MEDIALNI
Międzynarodowy Konkurs Muzyki Polskiej
im. Stanisława Moniuszki w Rzeszowie
20 – 27 września 2019


Wszelkie Prawa Zastrzeżone 2018 Międzynarodowy Konkurs Muzyki Polskiej im. Stanisława Moniuszki.
Instytut Muzyki i Tańca w Warszawie
Dofinansowano ze środków
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego